1001 ĐIỀU THÚ VỊ MÀ BẠN CHƯA BIẾT VỀ CÁ CHẼM

Cá chẽm (cá vược) sống ở cả nước mặn và nước ngọt

Cá chẽm (hay còn được gọi là cá vược) có tên khoa học là Lates calcarifer, thuộc họ Latidae, là loài cá có thể sống ở cả nước mặn lẫn nước ngọt. Tập tính sống phần lớn sẽ ở biển và thường sẽ sinh sản ở thượng nguồn nước ngọt. Trước đây, cá chẽm được đánh bắt từ thiên nhiên, nhưng hiện nay đã được nuôi ở nhiều địa phương vì năng suất tốt và mang lại hiệu quả kinh tế cao. Loài cá này phân bố chủ yếu ở khu vực Ấn Độ-Tây Thái Bình Dương từ Nam Á đến Papua New Guinea và Bắc Úc. Ở nước ta, cá chẽm thường phân bố ở vùng biển, cửa sông, kênh rạch, đầm nuôi tôm, đặc biệt ở các tỉnh Miền Tây Nam Bộ và Đồng Bằng Bắc Bộ.

Có thể thấy, cá chẽm có kích thước khá lớn, con to nhất lên đến 1,8m, tuy nhiên loại bình thường sẽ có kích thước khoảng từ 19-25cm. Cá có màu xám, thân thon dài và phần miệng hơi nhọn, rộng và so le. Thịt cá màu trắng, ít tanh, ít xương và có vị ngọt thanh, chứa nhiều dinh dưỡng và khoáng chất nên được dùng để chế biến thành nhiều món ăn tốt cho sức khỏe.

Có thể phân biệt thành hai loại cá chẽm dựa vào màu sắc trên thân cá:

• Cá chẽm biển: trên mặt lưng có màu nâu, mặt bên và bụng có màu bạc.
• Cá chẽm nước lợ: sẽ có màu nâu vàng.

Giá trị dinh dưỡng của cá chẽm

Thịt cá chẽm rất giàu axit béo omega-3, chất béo lành mạnh, protein, vitamin D , vitamin A , natri và kali. Những con cá này có hàm lượng hóa chất độc hại tương đối thấp như thủy ngân và PCB.

Theo nghiên cứu từ Hiệp hội tim mạch Mỹ, chúng ta nên thường xuyên bổ sung cá trong thực đơn hàng ngày để tăng cường sức khỏe. Cá chẽm thuộc loại có lượng calo thấp và chứa nhiều chất như omega-3, vitamin, protein,… nên ăn từ 1- 2 lần/tuần để cải thiện các vấn đề về sức khỏe:

• Sáng mắt: Trong thịt cá có chứa rất nhiều vitamin A, đây được xem là chất chống oxy hóa tác động lên mắt và các vấn đề thị lực. Vitamin A giúp duy trì thị lực và bảo vệ mắt, giúp mắt sáng khỏe.
• Điều trị bệnh tiểu đường: Bệnh nhân tiểu đường thường phải kiêng khem rất nhiều món ăn và cá được cho là sự lựa chọn tốt khi ăn ở lượng vừa phải cùng với việc chế biến đúng cách.
• Tốt cho bà bầu: Cá chẽm được xếp vào nhóm chứa nhiều chất dinh dưỡng omega-3, protein giúp hỗ trợ sức khỏe cho mẹ bầu và sự phát triển của thai nhi.
• Giảm cân: đối với những bệnh nhân béo phì hoặc những người muốn duy trì vóc dáng thì cá chẽm chính là món ăn vừa ít calo vừa dễ chế biến mà lại chứa đến 23g protein.
• Chống ung thư: Có một lượng axit béo omega-3 rất cao trong cá chẽm. Lượng axit béo này được cho là lượng HDL (cholesterol) tốt cho sức khỏe. Tiến sĩ Antony Laviano, Sở Lâm Sàng Y, Đại học Sapienza, Rome, Ý, trong báo cáo của mình tuyên bố rằng axit béo omega-3 có thể làm giảm nguy cơ ung thư làm cho cá chẽm. Theo báo cáo, kết hợp hóa trị liệu và bổ sung omega-3 từ cá chẽm có thể là một liệu pháp trị liệu hiệu quả cho các bệnh nhân ung thư.
• Tốt cho tim mạch: Cá chẽm chứa lượng của axit béo omega-3 và omega-6 ổn định và cân bằng. Chúng gần với mức độ mong muốn trong cơ thể con người. Nói cách khác, cá chẽm giúp cân bằng nồng độ cholesterol. Do đó, ngăn ngừa xơ vữa động mạch , béo phì và bệnh tim mạch vành bằng cách giảm căng thẳng cho tim và động mạch. 
• Chắc khoẻ xương: Giống như nhiều loài cá, cá chẽm có hàm lượng selen, kẽm, canxi, magiê và các khoáng chất cần thiết khác mà cơ thể cần để bảo vệ xương. Loãng xương là một vấn đề lớn khi chúng ta già đi, vì vậy đảm bảo rằng chúng ta có được hàm lượng cao các khoáng chất này, đặc biệt là các nguyên tố vi lượng (như selen), vì chúng cần thiết cho sức khỏe xương và sức khỏe tổng thể lâu dài.

Các món ăn ngon từ cá chẽm

Các món ăn ngon từ cá chẽm có thể kể đến như: cá chẽm hấp hồng kông, cá chẽm nướng, cá chẽm sốt chua ngọt,…

Cá chẽm hấp hồng kông

• Nguyên liệu: Cá chẽm (1kg), Nấm rơm 200g, Nấm mèo 100g, Nấm đông cô 100g, Nấm kim châm 150g, Cà rốt 1 củ, Hành tây 1 củ, Hành lá 6 nhánh, Cần tây 4 nhánh, Gừng 1 củ, Hành tím băm nhuyễn 5 muỗng cà phê, Tỏi băm nhuyễn 5 muỗng cà phê, Nước tương 5 muỗng cà phê, Dầu hào 6 muỗng cà phê, Gia vị thông dụng (đường. muối tiêu, bột ngọt, bột nêm), Dầu ăn 2 muỗng canh
• Sơ chế nguyên liệu: Nấm mèo và nấm đông cô khi mua về thì ngâm với nước trong khoảng 1 tiếng trước khi chế biến để nấm được nở mềm rồi vắt ráo nước. Sau đó dùng dao cắt nhỏ nấm mèo và cắt bỏ phần chân nấm đông cô. Cà rốt sau khi đã bào vỏ thì rửa với nước rồi bào sợi. Hành tây bóc vỏ, rửa nước sạch rồi cắt múi cau. Hành lá, cần tây dùng dao cắt khúc khoảng 1 lóng tay, gừng cắt sợi.
• Sơ chế cá chẽm: Để khử mùi tanh của cá khi sơ chế bạn dùng muối thoa đều lên cá chẽm trong 3 – 5 phút rồi rửa sạch lại với nước sạch. Dùng dao cắt cá chẽm thành khúc vừa ăn.
• Ướp cá chẽm: Cá chẽm đem ướp với 6 muỗng cà phê dầu hào, 5 muỗng cà phê nước tương, 2 muỗng cà phê đường, 2 muỗng cà phê bột nêm, 1/2 muỗng cà phê bột ngọt, 2 muỗng cà phê tiêu rồi trộn đều lên. Để yên hỗn hợp trong 30 phút hoặc để trong ngăn mát tủ lạnh qua đêm cho cá thấm gia vị.
• Sốt cá chẽm: Bắc chảo lên bếp, cho vào 2 muỗng canh dầu ăn rồi đợi dầu nóng. Sau đó cho tỏi và hành tím băm vào phi thơm. Tiếp đó, cho vào chảo hỗn hợp cá đã ướp gia vị cùng 100gr nấm đông cô, gừng cắt sợi. Đảo đều lên rồi đậy nắp lại, nấu khoảng 10 phút thì cho nước sôi vào chảo sao cho lượng nước ngập cá. Nấu thêm 20 phút nữa thì cho vào chảo cà rốt đã bào sợi, 100gr nấm mèo, 200gr nấm rơm cắt đôi, 150gr nấm kim châm đã cắt bỏ gốc rồi đảo đều. Tiếp tục nấu trong 15 phút rồi cho thêm hành tây đã cắt múi cau, hành lá và cần tây cắt khúc vào nấu trong 5 phút nữa thì tắt bếp.Nêm nếm lại theo khẩu vị rồi cho thêm 1 ít tiêu và gừng cắt sợi lên trên.

Món cá chẽm hấp Hồng Kông có thể ăn kèm với bún hoặc cơm. Khi ăn vào có thể cảm nhận được vị ngọt của cá và vị đậm đà của nước sốt hòa quyện vào nhau, cùng với 1 ít nước tương có ớt xắt sẽ làm cho món ăn được khơi dậy hương vị thơm ngon hấp dẫn. (Nguồn: Bách Hoá Xanh)

Cá chẽm nướng giấy bạc

• Nguyên liệu: Cá chẽm 1 con, Bún tàu 50g, Nấm hương 2g, Hành tây 1 củ, Cần tây 1 nhánh, Hành lá 1 nhánh, Gừng 1 củ, Hành tím băm 10g, Tỏi băm 10g.
• Sơ chế cá chẽm: Cá chẽm bạn có thể mua cá đã được làm sẵn ở siêu thị hoặc các cửa hàng bán thực phẩm uy tín để tiết kiệm thời gian. Sau đó bạn dùng chanh cắt lát để chà xát nhẹ nhàng lên mình cá để cá sạch nhớt. Dùng dao bén để cắt nhẹ phần thịt cá từ 3 – 4 đường trên 1 mặt tùy theo kích thước cá, mục đích của việc này là nhằm giúp cá sau khi nướng được thấm gia vị hơn.
• Sơ chế nguyên liệu: Nấm hương khô sau khi mua về, ngâm với nước lạnh trong vòng 2 – 3 tiếng đến khi nấm nở to, mềm. Sau khi nấm hương đã nở mềm, vớt ra và cắt làm đôi. Cho miến vào tô, đổ nước ấm ngập mặt miến, ngâm trong khoảng 15 phút cho bún tàu nở ra. Sau đó vớt bún tàu ra, cắt khúc dài khoảng 5cm. Hành lá cắt nhỏ. Cần tây cắt khúc. Gừng cắt lát. Hành tây cắt lát mỏng.
• Chế biến: Cho cá lên miếng giấy bạc.Tiếp theo nhét vào bụng cá nửa củ gừng, mục đích của việc này nhằm giúp khử mùi tanh, cá khi nướng xong sẽ thơm ngon hơn. Cho tiếp vào cá hành lá, cần tây cắt khúc, gừng, hành tây cắt lát, nấm mèo, nấm hương, bún tàu, hành tím băm, tỏi băm vào dĩa cá. Cho tiếp vào cá 1 muỗng canh muối, 1 muỗng canh đường, 1 muỗng canh hạt nêm, 1 muỗng canh tiêu xay, 1/2 muỗng canh nước mắm. Thoa đều cho các gia vị thấm đều mình cá. Khéo léo gói phần cá lại sao cho phần giấy bạc bao bọc hết phần cá. Mang đi nướng lò nướng ở nhiệt độ 180 độ C trong khoảng 20 phút. Đến khi cá chín thì lấy ra, cắt mở phần giấy bạc, trang trí cho đẹp mắt là hoàn thành.

Cá chẽm khi nướng xong sẽ có mùi thơm cực kì hấp dẫn. Thịt cá nướng mềm, ngọt, thấm gia vị. Ăn miếng cá cùng với cơm trắng hoặc cuốn cùng rau sống là hết sảy luôn đấy bạn ơi! (Nguồn: Bách Hoá Xanh)

Cá chẽm sốt chua ngọt

• Nguyên liệu: Cá chẽm 1 con (400 – 500g), Tỏi 1 củ, Hành lá 30g, Gừng 1 củ nhỏ, Ngò rí 20g, Ớt sừng 1 trái, Nước cốt me 4 muỗng canh, Bột ngô 100g (có thể thay thế bằng bột mì hoặc bột chiên giòn), Đường nâu 4 muỗng canh, Gia vị 10g (đường/ muối/nước mắm/tiêu).
• Sơ chế cá chẽm: Cá chẽm bạn có thể mua cá đã được làm sẵn ở siêu thị hoặc các cửa hàng bán thực phẩm uy tín để tiết kiệm thời gian. Sau đó bạn dùng chanh cắt lát để chà xát nhẹ nhàng lên mình cá để cá sạch nhớt. Nếu không có chanh bạn có thể chà xát bằng muối hoặc rửa cá với nước lạnh có pha 1 ít rượu hay giấm ăn đều được. Tiếp tục rửa sơ cá với nước sạch một lần nữa, rồi cho ra rổ để ráo nước. Sau đó bạn dùng giấy ăn để lau hết phần nước còn lại trên mình cá để dễ dàng ướp gia vị. Dùng dao bén để cắt nhẹ phần thịt cá từ 3 – 4 đường trên 1 mặt tùy theo kích thước cá. Mục đích để dễ thấm gia vị đồng thời cắt đứt lớp collagen trên biểu bì cá, giúp chiên cá không bị ưỡn lên. Nên bạn không cắt rời phần thịt cá ra như phi lê nhé. Cách khác nếu không muốn cá ưỡn mà không cần khía thì xát 1 chút muối vào da cá sau khi mổ hoặc xiên 1 cây que dọc từ mang cá đến thân.
• Sơ chế nguyên liệu khác: Hành lá bạn đem rửa sạch rồi lấy 1 nửa đi cắt nhỏ, 1 nửa còn lại thì cắt làm 3 khúc rồi cắt lại thành từng sợi nhỏ theo chiều dọc để cho vào bụng cá. Ngò rí rửa sạch với nước rồi ngắt thành 3 – 4 khúc với kích thước tương tự như hành cắt sợi. Sau đó đem hành và ngò ngâm trong 1 tô nước lọc để giảm mùi hăng của hành. Tỏi bỏ phần vỏ rồi đem băm nhuyễn, bạn có thể sử dụng máy xay sinh tố để tiết kiệm thời gian. Ớt rửa sơ với nước, lấy 1 ít đi băm nhuyễn. Số còn lại cắt đôi, bỏ hạt rồi cắt thành từng sợi sau đó cho vào ngâm với 1 chén nước lọc. Gừng cạo sạch phần vỏ, đập dập nhẹ rồi cắt thành từng lát. Bạn có thể mang găng tay nilon để không bị nóng khi sơ chế gừng nhé.
• Ướp cá: Cho vào cá 1 muỗng cà phê muối và 1 muỗng cà phê tiêu, dùng tay để thoa đều phần tiêu và muối lên toàn bộ mình cá. Cho phần hành ngò đã ngâm với nước vào bụng cá, cho thêm phần gừng cắt lát rồi để yên cho cá thấm gia vị khoảng 15 – 20 phút. Sau khi cá đã thấm gia vị, bạn lấy hết phần hành ngò và gừng trong bụng cá ra ngoài. Cho phần bột ngô vào tô hay thau lớn rồi cho cá vào thau bột. Lăn đều cá trên thau bột, dùng tay rưới thêm phần bột vào những nơi khuất như bụng, đầu, lát thịt,… sao cho cá phải được áo đều bột bên ngoài. Để cá vào 1 cái dĩa lớn, thêm vào thau bột 3 muỗng canh nước lọc sau cho bột hơi sệt là được. Tiếp tục cho cá vào thau bột và làm tương tự như trên để cá thấm nhiều bột nhất có thể nhé.
• Làm nước sốt: Bắc lên bếp 1 cái chảo nhỏ rồi cho vào 4 muỗng canh đường nâu, cho thêm vào 4 muỗng canh nước cốt me và 3 muỗng canh tương ớt, khuấy đều cho đường tan ra. Khi đường đã sôi lên thì bạn cho vào 1 muỗng cà phê tỏi băm và ớt băm vào phi cho thơm. Lúc này bạn nêm nếm gia vị với đường, hạt nêm và 1 ít nước mắm sao cho vừa ăn rồi đun cho hỗn hợp hơi sệt lại là được.
• Làm sốt chua ngọt: Bắc chảo lên bếp, cho vào 1 chén dầu ăn rồi tiến hành đun sôi. Khi dầu sôi thì bạn cho cá vào chiên cho vàng. Bạn nên chiên ở lửa vừa để cá chín đều và không bị cháy. Bạn tiếp tục chiên cho đến khi cá chín vàng đều đẹp mắt là được. Đối với phần nước sốt bạn có thể rưới lên khi cá đã chín hoặc cho cá và nước sốt vào chảo mới rồi đun thêm 2 – 3 phút cho cá thấm nước sốt là có thể sử dụng.

Cá chẽm sốt chua ngọt thơm ngon hấp dẫn. Cá thơm béo đặc trưng, da cá được chiên vàng giòn cùng thịt cá chín mềm và có vị ngọt tự nhiên. Nước sốt đậm đà, chua chua ngọt ngọt ăn kèm với rau sống hoặc cơm trắng và một chén nước chấm tỏi ớt chua cay thì rất tuyệt vời. (Nguồn: Bách Hoá Xanh)

Có thể thấy, cá chẽm mang lại nhiều giá trị dinh dưỡng cao mà còn rất ngon và dễ chế biến. Bên cạnh những món ăn kể trên, bạn có thể dùng cá chẽm để làm chà bông ăn kèm với cơm hoặc cháo đều rất ngon!

Liên hệ Hotline: 0939.312.612 hoặc để lại thông tin để được tư vấn:

Công ty Cổ Phần Thực Phẩm PHẠM NGHĨA (PHAM NGHIA FOOD)

• Trụ sở chính: Số 79T Nguyễn Văn Quy, KV. Phú Khánh, P. Phú Thứ, Q. Cái Răng, TP. Cần Thơ
• Số điện thoại: 02923 668 979
• Hotline/Zalo: 0939.312.612
• Email: cskh@phamnghia.vn
• Fanpage: PHẠM NGHĨA FOOD – Đặc sản Cần Thơ – Cá thát lát
• Youtube: Phạm Nghĩa Food JSC